به طورکلی فیلتر شنی دستگاهی است كه با تصفیه (فیلتراسیون) آب به صورت فیزیكی باعث حذف ذرات معلق موجود در آب نظیر گل، رنگ، باکتری‌ها و ذرات حاصل از خوردگی می‌شود.
فیلترهای شنی که با عبور آب از بستر شن و ماسه های دانه بندی شده، وظیفه جداسازی ذرات معلق (معمولا تا قطر 50 میکرون ) از آب در گردش را به عهده دارند، به عنوان پیش تصفیه باعث شفافیت و زلال شدن آب گردیده، ولی املاح و دیگر ارگانیکهای موجود در آب را حذف نمی نمایند.
فیلترهای شنی به صورت استوانه یا مخزنی تحت فشار طراحی می‌شوند. داخل مخزن فیلتر شنی با شن سیلیسی و یا آنتراسیت پر می‌گردد كه معمولاً یک‌لایه ذرات درشت روی نازل‌ها جهت جلوگیری از گرفتگی و سپس یک‌لایه ذرات ریز بر روی آنها ریخته می‌شود. در اثر عبور آب از خلل و فرج بین ذرات شن، مواد معلق در میان شن ها گیر کرده و آب تقریباً عاری از مواد معلق، در خروجی فیلتر شنی به دست می‌آید. البته جمع شدن ذرات معلق در خلل و فرج فیلتر شنی، باعث افزایش افت فشار جریان عبوری از فیلتر می‌گردد كه اگر این افت فشار از حد معینی نماید، باید شن های سیلیسی فیلتر شنی را شستشو داد.
نمونه فیلتر شنی رایج در منازل، همان فیلتر تصفیه آب یخچال ها است که به عنوان یک فیلتر شنی صرفا قادر به جذب ذرات درشت وارائه آب زلال مصرفی می باشد.
فیلتر شنی جهت تصفیه آب های سطحی (رودخانه‌ها یا چاه‌ها) آب استخر، حذف رنگ‌ها، آب برگشتی برج‌های خنک‌کن، فیلتراسیون فاضلاب‌های صنعتی و انسانی، فیلتراسیون مصارف آشامیدنی و صنعتی (تصفیه خانه‌های شهر و صنعتی) مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشکلات ناشی از عدم استفاده از فیلتر شنی به عنوان مثال در استخرها، به علت باز بودن سطح استخر، چنانچه آب استخر متناوباً تعویض یا فیلتر نگردد، آب راكد مانده و آلوده می شود. وجود مواد خارجی از قبیل برگ، خاک، گرد و غبار و رشد و تكثیر میکروب‌ها، انواع قارچ‌های میكروبی و تخم انگل‌ها در آب باعث بیماری‌هایی از قبیل یرقان، تب‌های روده‌ا‌ی، اسهال خونی، بیماری‌های پوستی و غیره می‌گردد كه بخصوص در استخرهای عمومی باید این موضوع شدیداً مورد توجه قرار گیرد.
فیلترهای کربنی جهت حذف کلر آزاد، رنگ، طعم، بو و مواد آلی موجود در آب مورد استفاده قرار می گیرند.
پس شویی یا همان پس شویی در فیلتر شنی پس از اینکه نشانگر های فشار در ورودی و خروجی فیلتر شنی افت را نشان دهند زمان بگواش فرا رسیده است. این کار به راحتی امکان پذیر می باشد و از طریق باز و بسته کردن شیر های تهویه شده در فیلتر شنی قابل انجام می باشد. در فیلتر شنی معمولا به صورت چهار فلکه می باشد. که در عمل تصفیه دو عدد شیر باز و دو عدد شیر بسته می باشد و هنگامی که فیلتر شنی نیاز به بگواش داشته باشد عمل باز و بسته کردن به صورت برعکس تصفیه صورت می گیرد.
سازنده بنابر کیفیت سیلیس در فیلتر شنی زمانی بین 4 تا 8 سال را جهت تعویض آنها پیش نهاد می دهند که با توجه به درست کار کردن و استفاده صحیح از فیلتر شنی و با توجه به پس شویی به موقع فیلتر شنی طول عمر سیلیس هم افزایش پیدا می کند. و می توان عمر سیلیس را تا 10 سال هم برساند .
فیلتر شنی به صورت افقی اصولا" برای تصفیه خانه های آب شهری و صنعتی با ظرفیت های بالا ساخته می شود. استفاده از این نوع از فیلتر های شنی در مقایسه با نوع عمودی آنها از نظر کارایی و قیمت مقرون به صرفه تر می باشد. معمولا" فیلتر های شنی (65 مترمکعب در شبانه روز) را به صورت عمودی و ظرفیت بالاتر را به صورت افقی طراحی می کنند. این نوع از فیلترهایی شنی به دو صورت تک بستر و دو بستر شارژ می شوند که در صورتی که فقط با لایه بندی سنگ سیلیس شارژ گردند تک بستر و هر گاه با دو لایه سیلیس و یا ( کربن. گارنیت . آنتراسیت) شارژ گردند. دو بستر (Multi Media Horzonital Sand Filter)) گفته می شوند. معمولا" جهت پس شویی فیلتر شنی افقی از ترکیب آب و هوا برای شستشو بهتر و جلوگیری از هدر رفت آب استفاده می شود
پارامتر عملیاتی برای فیلتر شنی
فیلتر شنی تحت فشار معمولا در فشار کاری 2 تا 5 bar کار می کند. افت فشار در بستر سیلیس خیلی کم است پارامترهای فراوانی بر سرعت روی فیلتر شنی تاثیر دارد که می تواند بروی بستر فیلتر شنی تاثیر بگذارد. آلوم ماده منعقده کننده ای است که معمولا قبل از فیلتر به داخل آب استخر تزریق می کنند. تا به خوبی مواد معلق آب را منعقد می کند .
عمده ترین کاربرد فیلترشنی عبارت است از:
• پیش تصفیه R.O
• گرفتن فلاگهای تصفیه شیمیایی
• استفاده در صاف سازی آب استخرهای شنا
• تصفیه آب، تصفیه فاضلاب و استخرهای پرورش ماهی
بدنه صافی 5 بار فشار را به خوبی تحمل می کند.
• سه لایه رنگ اپوکسی در قسمت داخلی بدنه و سطح خارجی بدنه صافی با ضد زنگ و رنگ مناسب پوشیده می شود.
• مجهز به دریچه های بازدید بالا و پایین
• مجهز به شیر هواگیری و فشار سنج
• قابل تجهیز به سیستم اتوماتیک شست و شوی مع